Thuốc HAY thay MẬT GẤU: TAM THẤT

 

     Báo Kiến thức gia đình phối hợp cùng Trung ương Hội Đông y Việt Nam và Tổ chức Động vật Châu Á giới thiệu tới bạn đọc các cây thuốc, vị thuốc thay thế mật gấu, từ đó góp phần chung tay chấm dứt việc sử dụng mật gấu trong Đông y tại Việt Nam.



Sâm tam thất, Kim bất hoán.
Panax pseudoginseng Wall.
Mô tả: Cây thảo sống nhiều năm, thân cao 30 – 50cm. Lá kép chân vịt, mọc vòng 3-4 cái; cuống lá chung dài 3 - 6cm, mang 3-7 lá chét hình mác dài, mép khía răng, có lông cứng ở gân trên cả hai mặt; cuống lá chét dài 0,6 - 1,2cm. Cụm hoa tán đơn ở ngọn thân; hoa màu lục vàng nhạt với 5 lá đài, 5 cánh hoa, 5 nhị và bầu dưới 2 ô. Quả mọng hình cầu dẹt, khi chín có màu đỏ; hạt hình cầu, màu trắng.
Ra hoa tháng 5 – 7, quả chín tháng 8 – 10.
Nơi sống và thu hái: Cây mọc hoang và được trồng nhiều ở các vùng núi cao, lạnh như: Hà Giang, Lào Cai, Cao Bằng… Chọn hạt giống tốt ở những cây đã 3 – 4 năm, gieo hạt tháng 10 – 11. Sau 4 – 5 năm có khi tới 7 năm thì mới thu hoạch. Rửa sạch, cắt bỏ rễ con, phơi nắng cho héo rồi lăn và vò từ 3 – 5 lần, phơi hoặc sấy cho đến khô.
Bộ phận dùng: Rễ củ gọi là Tam thất.
Thành phần hóa học: Củ Tam thất chứa các saponin triterpen: Saponin A,B,C,D, acid oleanolic, đường khử, 16 acid amin như phenylalamin, leucin, isoleucin, valin, prolin, histidin, lysin, cystein, các chất vô cơ như Fe, Ca.
Tính vị qui kinh: Vị ngọt, hơi đắng, tính ôn. Vào các kinh: Can, Vị.
Tác dụng: Phá huyết tán ứ, chỉ huyết, tiêu thũng, định thống và tư bổ khí huyết, cường tráng cơ thể.
Công dụng: Chữa ứ huyết do chấn thương, rong kinh, mắt đỏ sưng đau, thổ huyết, nôn ra máu, đái ra máu, băng huyết.
Liều lượng, cách dùng: Ngày dùng 4 – 8g, dạng thuốc bột hoặc thuốc sắc.



" Mật gấu không đóng vai trò quan trọng trong Đông y, trong số 1500 bài thuốc cổ phương, chỉ có rất ít bài thuốc sử dụng Mật gấu"