Phúc Tâm Đường

https://phuctamduong.com


Nạn kinh từ 61 đến 70

Danh y Biển Thước

Danh y Biển Thước

Điều 61 Nan viết : “Kinh nói : Vọng để biết gọi là thần, văn (nghe) để biết gọi là thánh, vấn (hỏi) để biết gọi là công, thiết mạch để biết gọi là xả. Nói thế nghĩa là thế nào?”.
Thực vậy : “Khi nói “vọng để biết” ý nói nhờ vọng mà thấy được ngũ sắc, từ đó biết được bệnh.
Khi nói “văn để biết” ý nói nhờ văn mà nghe được ngũ âm nhằm phân biệt được bệnh.
Khi nói “vấn để biết” ý nói nhờ vấn mà chúng ta hỏi được người bệnh thích vị nào trong ngũ vị, từ đó ta biết được bệnh khởi lên từ đâu ? Đang nằm ở đâu ?
Khi nói “thiết mạch để biết” ý nói nhờ chẩn mạch Thốn khẩu mà biết được tình trạng hư thực nhằm biết được bệnh, belänh đó đang ở tạng phủ nào ? Kinh đã nói “nhờ ở ngoại mà biết gọi là thánh, nhờ ở nội mà biết gọi là thần” là như thế!”.
 

Điều 62 Nan viết : “Các huyệt Tỉnh Vinh... của tạng chỉ có 5, riêng ở phủ lại có đến 6, nghĩa là thế nào ?”.
Thực vậy : “phủ thuộc Dương. Kinh Tam tiêu vận hành ở các kinh Dương, cho nên phải đặt thêm 1 du huyệt gọi tên là Nguyên. Như vậy nếu phủ có đến 6 thì đó cũng chỉ vì nó cùng một khí với Tam tiêu mà thôi”.

Điều 63 Nan viết : “Các  huyệt Vinh Hợp trong ngũ tạng lục phủ đều lấy Tỉnh làm huyệt bắt đầu. (Như thế) nghĩa là gì ?”.
Thực vậy : “Tỉnh là mùa xuân, phương đông, lúc vạn vật bắt đầu sinh ra. Các con sâu kỷ bò ngoằn ngoèo, suyễn tức, sâu quyên bay lên, sâu nhu động đậy. Các vật phải sống không vật nào không dựa vào mùa xuân để sinh.
Cho nên tính theo tuế thì bắt đầu từ xuân, tính theo nguyệt (có bản viết là nhật) thì bắt đầu ở Giáp. Vì thế (cổ nhân) lấy huyệt Tỉnh làm huyệt bắt đầu”.
 

Điều 64 Nan viết : “Thập biến lại nói : Âm Tỉnh Mộc, Dương Tỉnh Kim; Âm Vinh Hỏa; Dương Vinh Thủy; Âm Du Thổ, Dương Du Mộc; Âm Kinh Kim, Dương Kinh Hỏa; Âm Hợp Thủy, Dương Hợp Thổ. Âm Dương (giữa 2 đường kinh) đều không đồng nhau. Ý (của sự bất đồng đó) như thế nào ?”.
Thực vậy : “Đây là vấn đề thuộc Cương và Nhu.
Âm Tỉnh thuộc Ất Mộc. Dương Tỉnh thuộc Canh Kim.
Huyệt Tỉnh của đường kinh Dương thuộc Canh và Canh là “cương” của Ất.
Huyệt Tỉnh của đường kinh Âm thuộc Ất vì Ất là “nhu” của Canh.
Ất thuộc Mộc, cho nên gọi huyệt Tỉnh của đường kinh Âm thuộc Mộc. Canh thuộc Kim, cho nên gọi huyệt Tỉnh của đường kinh Dương thuộc Kim.
Tất cả các kinh còn lại đều luận trên lẽ đó”.
 

Điều 65 Nan viết : “Kinh nói : Nơi khí xuất ra gọi là huyệt Tỉnh, nơi khí nhập vào gọi là huyệt Hợp. Phải hiểu phép ấy như thế nào ?”.
Thực vậy : “Khi nói rằng “Sở xuất vi Tỉnh” thì Tỉnh thuộc đông phương, thuộc mùa xuân, đây là lúc mà vạn vật “bắt đầu sinh”, cho nên mới nói “Sở xuất vi Tỉnh”.
Khi nói rằng “Sở nhập vi Hợp” thì hợp thuộc bắc phương, thuộc mùa đông, lúc đó Dương khí đang nhập vào đang “tàng : ẩn giấu”. Cho nên mới nói “Sở nhập vi Hợp”.
 

Điều 66 Nan viết :Huyệt Nguyên của Phế xuất ra ở huyệt Thái Uyên. Huyệt Nguyên của Tâm xuất ra ở huyệt Đại Lăng. Huyệt Nguyên của Tỳ xuất ra ở huyệt Thái Bạch. Huyệt Nguyên của Thận xuất ra ở huyệt Thái Khê. Huyệt Nguyên của Thái âm xuất ra ở huyệt Đoài Cốt. Huyệt Nguyên của Đởm xuất ra ở huyệt Khâu Khư. Huyệt Nguyên của Vị xuất ra ở huyệt Xung Dương. Huyệt Nguyên của Tam tiêu xuất ra ở huyệt Dương Trì. Huyệt Nguyên của Bàng quang xuất ra ở huyệt Kinh Cốt. Huyệt Nguyên của Đại Trường xuất ra ở huyệt Hợp Cốc. Huyệt Nguyên của Tiểu trường xuất ra ở huyệt Uyển Cốt”.
“Tất cả 12 kinh đều xem huyệt du như huyệt Nguyên, tại sao thế ?”.
Thực vậy : “Các du huyệt của ngũ hành là nơi vận hành của Tam tiêu, nơi giữ lại, dừng lại của khí”.
“Các du huyệt vận hành của Tam tiêu đều thuộc huyệt Nguyên, tại sao thế ?”.
Thực vậy : “Vùng động khí nằm dưới rún và giữa 2 Thận là “sinh mạng” của con người, là “căn bản : gốc rễ” của 12 kinh, cho nên gọi là “Nguyên”. Tam tiêu là sứ giả đặc biệt của Nguyên khí, chủ về thông hành cả 3 khí, nó trải qua suốt cả ngũ tạng lục phủ. Huyệt Nguyên chính là cái tên gọi “tôn qúy” của Tam tiêu, cho nên nơi mà nó qua và dừng lại thì gọi là Nguyên. Ngũ tạng và lục phủ có bệnh, nên thủ huyệt Nguyên để chữa”.
 

Điều 67 Nan viết : “Các huyệt mộ của ngũ tạng đều tại Âm, nhưng các huyệt du lại ở tại Dương, thế là thế nào ?”.
Thực vậy : “Âm bệnh hành ở Dương, Dương bệnh hành ở Âm. Cho nên làm cho các huyệt mộ tại Âm, du tại Dương”.
 
 

Điều 68 Nan viết : “Ngũ tạng lục phủ đều có các huyệt Tỉnh Vinh Du Kinh Hợp. Các huyệt này chủ trị thế nào ?”.
Thực vậy : “Kinh nói : “Chỗ xuất ra” gọi là Tỉnh, “chỗ lưu” gọi là Vinh, “chỗ chú” gọi là Du, “chỗ hành” gọi là Kinh, “chỗ nhập vào” gọi là Hợp. Huyệt Tỉnh chủ về dưới Tâm bị mãn (đầy). Huyệt Vinh chủ về Thân bị nhiệt. Huyệt Du chủ về tay chân nặng nề, các quan tiết bị đau nhức. Huyệt Kinh chủ về ho suyễn hàn nhiệt. Huyệt Hợp chủ về nghịch khí và tiêu chảy. Đây là các bệnh mà huyệt Tỉnh Vinh Du Kinh Hợp đã chủ trong ngũ tạng lục phủ”.
 
 

Điều 69 Nan viết : “Kinh nói : Hư thì bổ, thực thì tả, không hư không thực theo kinh mà thủ (huyệt) châm. Nói thế nghĩa là thế nào ?”.
Thực vậy : “Khi hư thì bổ mẫu, khi thực thì tả tử. Nên châm bổ trước rồi châm tả sau. Nếu không thực không hư thì dựa vào kinh mà thủ huyệt, đó có nghĩa là chính kinh tự sinh bệnh, không bị trúng bởi tà khí khác, trường hợp này nên tự thủ huyệt ở kinh đó. Đó là ý nghĩa “dĩ kinh thủ chi”.
 

Điều 70 Nan viết : “Kinh ngôn : Xuân hạ châm cạn, thu đông châm sâu, nói thế nghĩa là thế nào ?”.
Thực vậy : “Mùa xuân và hạ, Dương khí còn ở trên, nhân khí cũng ở trên, vì thế nên thủ huyệt châm cạn. Mùa thu và đông Dương khí đã xuống dưới, nhân khí cũng ở dưới, vì thế nên thủ huyệt châm sâu”.
Mùa xuân và hạ châm phải đến khí “nhất âm” mùa thu và đông châm phải đến khí “nhất dương”. Nói thế là sao ?”.
Thực vậy : “Mùa xuân và hạ ôn, châm ắt phải châm đến khí “nhất âm”, ý nói lúc đầu mới châm vào phải sâu đến bộ vị của Thận và Can, khi nào đắc khí thì dẫn khí Âm (lên trên). Mùa thu đông hàn, châm ắt phải châm đến khí “nhất Dương”, ý nói lúc đầu châm kim vào phải cạn  và vùng phù, đó là châm đến bộ vị của Tâm và Phế, khi nào đắc khí thì đưa sâu kim vào, tức là đưa Dương khí vào. Đây là ý nghĩa của câu “mùa xuân và hạ phải châm đến khí nhất Âm, mùa thu và đông phải châm đến khí nhất Dương”.

Tác giả bài viết: Thiếu Phúc sưu tầm

Bạn đã không sử dụng Site, Bấm vào đây để duy trì trạng thái đăng nhập. Thời gian chờ: 60 giây