Toa Căn bản có thể được xem là bài thuốc cổ phương vì được giới Y Học cổ truyền dùng từ lâu và được Bộ Y tế công nhận, in thành sách để phổ biến. Toa Căn bản là công thức phối hợp những vị thuốc dễ trồng, dễ mọc, có sẵn quanh năm trong vườn nhà, các vị thuốc được khoa học nghiên cứu chứng minh về mặt hoá học cũng như tính chất trị liệu.
Công thức 1 thang Toa Căn bản :
- Rễ tranh: 8g (có thể thay thế bằng: Râu ngô 8g hay Râu mèo, Mã đề, Rễ Thơm)
- Rau má: 8g (có thể thay bằng: Rau đắng lá lớn 8g hay Tinh Tre xanh, Trái khổ qua )
- Lá muồng trâu:4g (có thể thay bằng Vỏ cây Đại 8g, hay Dây Mơ 8g)
- Cỏ mực: 8g (có thể thay bằng: Rau Dền tía 8g hay củ Cà rốt)
- Cỏ mần trầu 8g
- Ké đầu ngựa 4g
- Cam thảo đất 4g (có thể thay bằng: lá Dâu tằm 8g, Rau sam, Dây Kim ngân)
- Gừng khô 2g
- Củ sả 4g
- Trần bì 4g (có thể thay bằng: Củ riềng 4g, Vỏ Bưởi 4g, vỏ Phật thủ 4g)
Tác dụng của các vị thuốc: 6 nhóm tác dụng chính:
Tác dụng | Vị thuốc chính |
Lợi tiểu | Rễ tranh hay vị thuốc thay thế |
Nhuận gan | Rau má |
Nhuận trường | Lá muồng trâu |
Nhuận huyết | Cỏ mực |
Giải độc cơ thể | Cỏ Mần trầu, Ké đầu ngựa, Cam thảo đất |
Kích thích tiêu hóa | Gừng, Củ Sả, Trần bì |
Công dụng của toàn bài thuốc: thanh nhiệt, lương huyết, giải độc, lợi tiểu, nhuận gan, nhuận trường, trợ tiêu hóa.
Bài thơ Thuốc Nam
Toa căn bản
Đầu toa căn bản có gừng tươi
Cam thảo, rễ tranh, cỏ nhọ nồi
Vỏ quít, dây mơ, cây rau má
Thương nhĩ, củ sả, cỏ mần chầu
Nhiệt cảm hong tươi hàn sao sém
Nhuận trường lợi tiểu huyết độc thâu
Người Nam quen tánh dùng Nam dược
Đâu phải Lương y mới biết thôi