THIÊN THỨ CHÍN: MẠCH, CHỨNG VÀ PHÉP TRỊ BỆNH HUNG TÝ,TÂM THỐNG, ĐOẢN KHÍ
ĐIỀU 1
Thầy nói: Khi xem mạch phải coi sự thái quá, bất cập. Mạch dương mà Vi, mạch âm mà Huyền, đó là chứng ngực tê đau. Sở dĩ như thế vì người đó cực hư vậy. Nay mạch dương hư thì biết đó là bệnh ở thượng tiêu, cho nên ngực tê, Tâm thống vì mạch âm Huyền vậy.
ĐIỀU 2 Người bình thường, không nóng lạnh, hơi ngắn không đủ thở, là bệnh thực.
ĐIỀU 3 Bệnh hung tý, suyễn tức, khái, thóa, ngực và lưng đau, hơi thở ngắn, thốn khẩu mạch Trầm mà Trì, bộ quan mạch Tiểu, Khẩn, Sác. Quát Lâu Giới Bạch Bạch Tửu Thang chủ về bệnh ấy.
QUÁT LÂU GIỚI BẠCH BẠCH TỬU THANG
Quát lâu thực 1 củ (giã nát), Giới bạch nửa thăng, Bạch tửu 7 thăng. Cùng sắc còn 2 thăng, chia 2 lần, uống nóng.
ĐIỀU 4 Hung tý, không nằm được, Tim đau lan đến lưng, Quát Lâu Giới Bạch Bán Hạ Thang chủ về bệnh ấy.
QUÁT LÂU GIỚI BẠCH BÁN HẠ THANG Quát lâu thực 1 củ (giã nát) Giới bạch 3 lượng Bán hạ nửa thăng Bạch tửu 1 đấu Cùng sắc còn 4 thăng, uống nóng 1 thăng, ngày uống 3 lần.
ĐIỀU 5 Hung tý, trong Tâm có bĩ khí, khí kết ở ngực, ngực đầy, khí từ dưới sườn đưa lên làm tổn thương tâm, Chỉ Thực Giới Bạch Quế Chi Thang chủ về bệnh ấy. Nhân Sâm Thang cũng chủ về bệnh ấy. CHỈ THỰC GIỚI BẠCH QUẾ CHI THANG Chỉ thực 4 quả Hậu phác 4 lượng Giới bạch nửa thăng Bạch truật 3 lượng Quát lâu thực 1 quả (giã nát) Dùng 5 thăng nước, trước sắc Chỉ thực, Hậu phác, lấy 2 thăng, bỏ bã, cho các thuốc vào, sắc sôi vài dạo, chia 3 lần uống nóng.
NHÂN SÂM THANG Nhân sâm 3 lượng Cam thảo 3 lượng Can khương 3 lượng Bạch truật 3 lượng 8 thăng nước, sắc còn 3 thăng, uống nóng 1 thăng, ngày uống 3 lần.
ĐIỀU 6 Hung tý, khí trong ngực bị nghẽn, hơi thở ngắn, Phục Linh Hạnh Nhân Cam Thảo Thang chủ về bệnh ấy. Quất Chỉ Khương Thang cũng chủ về bệnh ấy.
PHỤC LINH HẠNH NHÂN CAM THẢO THANG Phục linh 3 lượng Hạnh nhân 50 hạt Cam thảo 1 lượng Dùng 1 đấu nước, sắc còn 5 thăng, uống nóng 1 thăng, ngày uống 3 lần, không bớt, lại uống.
QUẤT CHỈ KHƯƠNG THANG Quất bì 1 cân Chỉ thực 3 lượng Sinh khương nửa cân Dùng 5 thăng nước, sắc còn 2 thăng, uống nóng 2 lần.
ĐIỀU 7 Hung tý có hoãn có cấp (lúc đau lúc đỡ), Ý Dĩ Phụ Tử Tán chủ về bệnh ấy. Ý DĨ PHỤ TỬ TÁN Ý dĩ nhân 15 lượng Đại phụ tử 10 củ (bào) Tán bột, mỗi lần uống 1 muỗng, ngày 3 lần.
ĐIỀU 8 Trong Tâm bị chứng bỉ, khí nghịch, tim đau như treo, Quế Chi Sinh Khương Chỉ Thực Thang chủ về bệnh ấy.
QUẾ CHI SINH KHƯƠNG CHỈ THỰC THANG Quế chi 3 lượng Sinh khương 3 lượng Chỉ thực 5 quả Dùng 6 thăng nước, sắc còn 3 thăng, uống nóng 3 lần.
ĐIỀU 9 Tim đau suốt đến lưng, lưng đau suốt đến Tim, Ô Đầu Xích Thạch Chi Hoàn chủ về bệnh ấy.
Ô ĐẦU XÍCH THẠCH CHI HOÀN
Thục tiêu 1 lượng Ô đầu (bào) 1 phân Phụ tử (bào) nửa lượng Can khương 1 lượng Xích thạch chi 1 lượng Tán bột, luyện mật làm hoàn bằng hạt Ngô đồng, trước khi ăn, uống 1 hoàn, ngày 3 lần, uống tăng lên chút ít.
PHỤ PHƯƠNG
CỬU THỐNG HOÀN Trị chín loại Tâm thống Phụ tử 3 lượng (bào) Sinh lang nha 1 lượng (nướng) Nhân sâm 1 lượng Can khương 1 lượng Ngô thù du 1 lượng Bã đậu 1 lượng (bỏ vỏ, tim, rang, nghiền nát như mỡ) Tán bột, luyện mật làm hoàn bằng hạt Ngô đồng, uống với rượu. Người mạnh ban đầu uống 3 hoàn, ngày 3 lần, người yếu, 2 hoàn. Kiêm trị thoạt trúng ác, bụng trướng đau, miệng không nói được, lại trị tích lãnh lâu năm, Lưu chú tâm thống, và khí lạnh xung lên, rơi ngựa, té xe, huyết tật, đều dùng làm chủ. Kỵ ăn như phép thường.